VANESSA’NIN YANINDAYIM

İsterseniz önce Sessiz Kitap kavramına göz atalım. 

SESSİZ KİTAPLAR: Metin içermeyen resimli kitaplardır. Çoğu sessiz kitap yaşsız kitap kategorisine girmektedir. Ancak özel olarak çocuklar için tasarlanmış sessiz kitapların yanı sıra özel olarak yetişkinler için tasarlanmış sessiz kitaplar da vardır.

Sessiz kitaplarda anlatıcı rolünü illüstrasyonlar üstlenir. Hikâye resimler üzerinden alımlanır. Konu ve kurgu çeşitliliği bakımından sınır tanımayan sessiz kitaplar okuyucunun hayal gücünden ve özgül hayat deneyiminden beslenen özgür yorumuna geniş yer bırakır.

Çocuk okurun baktığı yer ya da gördüğü şey yetişkin okurdan farklı olabileceği için (ki aynı şey aynı yaşlardaki bireyler için de geçerlidir) sessiz kitaplar da tıpkı yaşsız kitaplar gibi farklı düzlemlerde okunabilir, farklı yaşlara uygun içerikler barındırır. Sessiz kitaplar, yaşları birbirine yakın ama okuma becerileri farklı düzeyde çocuklar ya da ayrı kuşaktan bireyler tarafından birlikte okunabilir. Okurlarını eşit koşullarda anlatmaya ve yorumlamaya teşvik eden sessiz kitaplar okuma zayıflığı bulunan, bu yüzden de kitaptan korkan ya da okumaya direnç gösteren çocuklar için özellikle işlevseldir.

Sessiz kitaplar dünyada ‘silent books’ diye anılır. Sözcükleri kullanmadan, görseller ile hikayeyi anlatmak, çocukların hayal gücünün daha kuvvetli ortaya çıkmasını sağlarken, diğer yandan da jest ve mimikleri, sözsüz iletişim yollarını daha iyi gözlemlemelerini sağlar.

Dünyada pek çok örneği olan bu kitapları maalesef ki Türk yazarlarımız çok da tercih etmiyor. Bu kitaplar özellikle kendini sözel olmayan yollar ile ifade etmeye çalışan çocuklar için ideal. 

Faydalarına bakacak olursak : 

- Bir kitaptan birçok hikaye üretebilirsiniz. Okuyucu resimlere bakarak kendi hikayesini oluşturur.

- Sessiz kitaplar dil eğitiminde kullanılmak açısından çok elverişlidir. Kelimelerin ve cümlelerin tekrarı, kitabın içeriğine uygun kelimelerin bulunması çok işlevli bir pratik sunar.

- Yeni kelime öğrenme ihtiyacını tetikler ve cümleler kurdurur. Yabancı dil eğitiminde de kullanılabilir.

- Çocukları doğaçlamaya ve tahmine açık hale getirir.

- Farklılıklar, çeşitlilikler ve yeni perspektifler hakkında fikir alışverişi doğar.

- Sessiz kitaplar farklı dilleri konuşan insanlar arasında da ortak bir dil yaratılmasını sağlar. Özellikle mülteci çocuk ve yetişkinlerle yapılan çalışmalarda çok faydalanılmaktadır.

- Sanat ve illüstrasyon üzerine yorumlar geliştirmeye teşvik eder. Çocuklar nasıl bir teknik kullanıldığı, hangi sanat akımından etkilenildiği konusunda öğretmenleriyle tartışabilirler.

***

Okul öncesi dönem için özellikle sessiz kitapları kesinlikle öneriyorum. 

Ben hatta bir dönem Nilay Yılmaz'ın "Sessiz Kitaplar Konuşuyor" atölyesine katılmayı çok istemiştim, nasip olmamıştı. İçinde bulunduğumuz özel dönem bitince, takip edip katılmak istiyorum. 

VANESSA'NIN YANINDAYIM kitabına dönersek ; konumuz Zorbalık. Çocukların sıkça karşılaştığı ve hem uzmanların hem de anne babaların çözüm aradığı bir sorun.

Vanessa’nın Yanındayım, yaşanmış bir olaydan ilham alan bir öykü. Amerika’da bir üniversite öğrencisinin zorbalığa uğraması ve ertesi gün 300 sınıf arkadaşının ona okul yolunda eşlik etmesi Kerascoët’in çıkış noktası olmuş.

Zorbalığa karşı iyiliğin galip gelmesi mümkün mü? Bu hikaye işte bunu kanıtlıyor, yapılan küçük bir iyiliğin ne kadar büyük bir güce dönüştüğünü.  Zorbalığa seyirci kalmak yerine nasıl karşı durabileceğimiz, bu sessiz kitapta tek bir sözcük bile kullanılmadan anlatılıyor. 

Yapılan küçük bir iyilik birçok insana ilham verebilir.

Vanessa sınıfa yeni gelen öğrencidir. Okul çıkışında zorba bir çocuk tarafından dışlanarak kalbi kırılır. Bu olayı gören Vanessa’nın sınıf arkadaşı ise ona destek olmak için ne yapabileceğini düşünür ve sonunda yaratıcı bir yol bulur. Yaptığı küçük bir iyilik, kartopu gibi büyüyerek okuldaki tüm çocukları sarar ve zorbalığa karşı galip gelir. 

Kitabın sonunda bir de kılavuz bulunuyor.

• Çocuklar için :  Zorbalık eden birine nasıl yardımcı olabilirsin?
• Ebeveynler için : Çocuklarla bu öykü üzerine konuşurken kullanabileceğiniz bir kaç sözcük. 

Okul öncesi veya ilkokulda çocuğunuz zorbalıkla ilgili bir olay yaşamamış dahi olsa, yaşadığı zaman anlamlandırabilmesi ve güvenle karar alıp uygulayabilmesi amaçlı, kütüphanenizde bulundurmanızda fayda olduğunu düşünüyorum. 

Bu arada; Kerascoët ne kadar da ilginç bir isim, takma isim gibi diyorsanız haklısınız;  resimledikleri Karanlık Güzel adlı çizgi romanla New York Times çok satanlar listesine giren Kerascoët, çizer karı koca çift Marie Pommepuy ve Sébastien  Cosset’in kendilerine taktıkları isimmiş.